Hoofdmenu:
Istanbul is een stad met een rijke geschiedenis en cultuur. De stad wordt in tweeën gedeeld door de Bosporus en grenst in het zuiden aan de Zee van Marmara. Het is de enige stad ter wereld die op twee continenten ligt : Europa en Azië. Istanbul is niet de hoofdstad van Turkije, maar is nog altijd de grootste en monumentaalste stad van dat land.
De stad is oorspronkelijk gesticht, als Griekse stadstaat, door Griekse kolonisten in 667 v. Chr, en werd toen Byzantium genoemd. Byzantium werd achtereenvolgens veroverd door de Macedoniërs en de Romeinen Keizer Constantijn de Grote verplaatste in 330 n.Chr. de hoofdstad van het Romeinse Rijk naar Byzantium. Van toen af kreeg de stad de naam Konstantinoupolis (Constantinopel). De stad bleef 65 jaar de hoofdstad van het Romeinse Rijk, tot in 395 n.Chr, bij de dood van keizer Theodosius I het Romeinse Rijk opgesplitst werd in een westelijk deel en een oostelijk deel dat later het Byzantijnse Rijk zou worden genoemd. Het was eeuwenlang de grootste stad van Europa, en de hoofdplaats van de Oosterse Kerk. Het Grieks kreeg er vanaf de 7e eeuw als officiële taal de overhand op het Latijn.
In 1204 werd deze bloeiende stad ingenomen door de kruisvaarders die ten strijde trokken tegen de "ketterse Byzantijnen". Vele kostbaarheden werden geplunderd en versleept naar Venetië waar ze momenteel nog te zien zijn. De stad bleef in Latijnse handen tot in 1261 waarna de Grieken erin slaagden de stad terug te heroveren.
De stad was door de plunderingen sterk verarmd en in verval geraakt. In 1453 werd zij ingenomen door de Ottomaanse sultan Mehmed II. Dit wordt beschouwd als het einde van het Byzantijnse Rijk.
Fatih Sultan Mehmed II maakte de veroverde stad meteen tot hoofdstad van het Ottomaanse Rijk en de stad leefde onmiddellijk op door het grootse bouwprogramma van de nieuwe heersers. De schitterende Haghia Sophia, de oude Byzantijnse kathedraal van de stad, werd verbouwd tot moskee. Ook verrezen er al snel nieuwe grootse moskeeën zoals de beroemde blauwe moskee. Tevens werden de vervallen Byzantijnse paleizen hersteld en verrees het nieuwe Topkapipaleis wat de hoofdzetel van de Ottomaanse Sultans werd. Veel volk stroomde toe en de handel trok weer flink aan.
De uiteindelijke val van het Ottomaanse Rijk was een gevolg van de Eerste Wereldoorlog. Het Rijk behoorde tot de verliezers en verloor al zijn "buitengewesten" (Syrië, Palestina, Irak en dergelijke). Bovendien was het land terechtgekomen in een oorlog met de Grieken. Deze laatsten werden in 1922 verslagen. In 1923, toen het moderne Turkije werd gesticht, werd de hoofdstad verplaatst naar Ankara. In 1923 en 1924 kwam het tot een grootscheepse bevolkingsuitwisseling tussen Turkije en Griekenland waarbij de meeste Grieken (en o.a. ook Armeniërs) gedwongen Istanbull verlieten. Constantinopel begon toen zijn kosmopolitische, multiculturele karakter te verliezen. In 1930 werd de naam officieel gewijzigd in Istanbul.